Zapalenie żył – objawy, które łatwo przeoczyć

Zapalenie żył może przebiegać skrycie i prowadzić do groźnych powikłań. Wiele osób nie zauważa wczesnych objawów. W artykule wskazujemy symptomy zapalenia żył powierzchownego i głębokiego. Dowiesz się, kiedy konieczna jest konsultacja lekarska i jak ograniczyć ryzyko zakrzepicy.

Czym jest zapalenie żył?

Zapalenie żył to stan zapalny ściany naczynia żylnego. Towarzyszy mu obrzęk i ból w obszarze chorej żyły. Może dotyczyć żył powierzchownych lub głębokich, różniących się lokalizacją i ryzykiem. Obie formy wymagają diagnostyki, by wykluczyć powikłania zatorowo-zakrzepowe.

W zapaleniu żył powierzchownych proces ogranicza się do żył tuż pod skórą. Przy zakrzepicy żył głębokich skrzep blokuje dopływ krwi w dużych naczyniach. Nieleczona zakrzepica może prowadzić do zatoru płucnego i niewydolności układu krążenia. Dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie obu postaci choroby.

Proces zapalny wiąże się z uszkodzeniem śródbłonka żyły. Uszkodzenie aktywuje płytki krwi i krzepnięcie, co sprzyja tworzeniu zakrzepu. Skrzepy mogą narastać i odrywać się, zagrażając życiu. Zrozumienie mechanizmu choroby pozwala szybciej rozpoznać objawy i wdrożyć leczenie.

Przyczyny i mechanizm choroby

Główna przyczyna zapalenia żył to uszkodzenie naczynia i zaburzenie przepływu krwi. Mechaniczne mikrourazy podczas wkłuć dożylnych lub długotrwałe unieruchomienie sprzyjają procesowi. Zmniejszony drenaż żylny prowadzi do zastoju i rozwoju stanu zapalnego.

Czynniki krzepnięcia krwi odgrywają kluczową rolę w patogenezie zakrzepicy. Nadmierna aktywacja płytek i kaskady krzepnięcia ułatwia formowanie skrzepu. Choroby takie jak nowotwory czy zakrzepica rodzinna nasilają ten mechanizm. Również ciąża i antykoncepcja hormonalna zwiększają ryzyko zakrzepicy.

Proces zapalny i krzepnięcie mogą wzajemnie się nasilać. Śródbłonek żylny wydziela czynniki zapalne, które stymulują krzepnięcie. Skrzep powstający wewnątrz naczynia utrudnia przepływ krwi. Z czasem rozwija się obrzęk i ból w okolicy chorej żyły.

Objawy zapalenia żył powierzchownego

Pierwszym objawem jest bolesne zaczerwienienie w okolicy żyły powierzchownej. Skóra nad chorym naczyniem może być twarda i napięta. Miejscowy obrzęk nasila uczucie ciężkości i dyskomfort. Często towarzyszy temu słaby stan podgorączkowy.

Zapaleniu żył powierzchownych może towarzyszyć uczucie pieczenia. Ból nasila się przy dotyku i przy zginaniu kończyny. Ciepło w miejscu zmiany potęguje dolegliwości. Ważne jest szybkie rozpoznanie, by uniknąć rozprzestrzenienia się zapalenia.

W badaniu palpacyjnym wyczuwalny jest bolesny wałek wzdłuż chorej żyły. Wałek może być niewielki, ale twardy i rozciągnięty. U niektórych osób zmiana ma charakter liniowy i wyraźnie zaznaczony. Ocena przez lekarza pozwala odróżnić zapalenie powierzchniowe od zakrzepicy głębokiej.

Objawy zakrzepicy żył głębokich

Zakrzepica żył głębokich objawia się silnym obrzękiem kończyny dolnej lub górnej. Obrzęk może narastać szybko i obejmować całą kończynę. Skóra staje się napięta, często zmienia kolor na sina lub marmurkowa. Utrudnione chodzenie i ból nasilany przez unoszenie nogi to typowe symptomy.

Ból przy zakrzepicy głębokiej ma charakter głęboki i rozpierający. Może promieniować wzdłuż kończyny do pachwiny lub pachy. Uczucie napięcia mięśni potęguje dyskomfort podczas ruchu. Wysoka gorączka i dreszcze wskazują na rozwój stanu zapalnego.

Groźne powikłanie stanowi zator tętnicy płucnej. Odrywający się fragment skrzepu może przemieścić się do płuc. Objawy zatoru to nagły ból w klatce piersiowej i duszność. Wymaga to natychmiastowej pomocy lekarskiej, by uratować życie.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Konieczna jest konsultacja przy silnym bólu i obrzęku kończyny. Szybka diagnoza pozwala zapobiec powikłaniom zakrzepowo-zatorowym. Lekarz wykona badania obrazowe, by ocenić lokalizację skrzepu. USG Doppler żył to podstawowa metoda diagnostyczna.

Natychmiastowej pomocy wymaga nagłe uczucie duszności lub ból w klatce piersiowej. Te objawy mogą wskazywać na zator płucny. W takiej sytuacji liczą się sekundy i szybki transport do szpitala. Zator tętnicy płucnej bez leczenia może prowadzić do śmierci.

Profilaktyka polega na wczesnym wykrywaniu czynników ryzyka i leczeniu przewlekłych schorzeń. Osoby po zabiegach chirurgicznych i unieruchomione wymagają profilaktyki przeciwzakrzepowej. Regularne kontrole lekarskie umożliwiają szybkie wdrożenie terapii. Zatrzymanie procesu we wczesnym stadium zwiększa skuteczność leczenia.

 

 

Autor: Damian Szewczyk

 

Zobacz też:

Zakup samochodu a ubezpieczenia: Jak wybrać najlepszą opcję?